چگونه مسائل فیزیک را حل کنیم؟

بیشتر مشکلات دانش‌آموزان و دانشجویان با فیزیک عدم داشتن توانایی در حل مسائل است. در این مقاله به شما کمک می‌کنم که بتوانید مسائل را به راحتی حل کنید.

ابتدا باید به چند سؤال زیر پاسخ دهید:

1. مسئله در مورد چیست؟
2. چه چیزی را باید پیدا کنم؟
3. چه قوانینی (اطلاعات) به من کمک می‌کنند؟
4. چه اطلاعاتی درباره‌ی مسئله دارم؟
5. چطور از این اطلاعات برای حل مسئله استفاده کنم؟
6. آیا راه حل من منطقی است؟

تصور کنید در سوال از پرتاب یک شئ یا توپ سخن به میان آمده شما می‌دانید که مسئله مربوط می‌شود به انرژی یا قانون دوم نیوتن.

فرد مبتدی  طرح اولیه و ظاهر مسئله را می‌بیند اما شما بر عمق آن متمرکز می‌شوید.

یک فرد حرفه‌ای مسائلی را انتخاب می‌کند که بتوان به‌وسیله‌ی نمودار یا تصویر، آن را نمایش داد. تقریبا هر مسئله‌‌ای را که در کلاس فیزیک با آن برخورد می‌کنید، می‌توان در یک طرح خلاصه کرد. این طرح گاهی خود پاسخ است گاه یک راهنمای بسیار خوب برای رسیدن به پاسخ!

🔑کلید حل معما

۱/ صورت مسئله را بخوانید، معنی اصطلاحاتی را که متوجه نمی‌شوید و نمی‌دانید را پیدا کنید، سعی کنید صورت مسئله را به زبان خودتان بیان کنید یا به کسی توضیح دهید.

۲/ برای مسئله یک شکل یا یک طرح بکشید، و به موارد زیر دقت کنید!

📌 عنوانی را انتخاب کنید که مسئله را توضیح یا مجهول را مشخص کند.

📌 متغیرها و پارامترها را مشخص کنید و مقدار هر یک را در طرح‌تان بنویسید.

📌 تمام پارامترهای مجهولی که برای رسیدن به جواب نیاز دارید را مشخص کنید.

📌 واحد اندازه‌گیری همه‌ی پارامترها را بنویسید. اگر طرح شما یک نمودار است، واحدها و مقیاس‌ها را فراموش نکنید.

📌 همه‌ی اطلاعات را بنویسید، مثلا میزان فشار، میزان شتاب و ….

۳/ فرمول‌هایی که برای این مسئله نیاز دارید را بنویسید، معمولا آن طرح و خلاصه نویسی به شما می‌فهماند که به چه فرمولی نیاز دارید.

۴/ هرچه مسلط‌تر می‌شوید، بیشتر تمایل خواهید داشت که مسئله‌ها را با استفاده از روشِ «صوری» یا «رسمی» حل کنید. در این روش شما تا جایی که می‌توانید، محاسبات مسئله را انجام می‌دهید ولی اعداد را در فرمول‌ها جایگذاری نمی‌کنید. این روش در حل مسائل طولانی و پیچیده به شما کمک می‌کند بعضی از بخش‌ها را حذف یا ساده‌سازی کنید.

وقتی یادگیری فیزیک را شروع می‌کنید، بهتر است در ابتدا اعداد را در فرمول‌ها جایگذاری کنید، اما همچنان که جلوتر می‌روید و اعتماد به نفستان بیشتر می‌شود، بیشتر از روش رسمی استفاده کنید. بسیاری از افراد، از روش مخلوط استفاده می‌کنند، یعنی در بعضی جاها مقادیر و بعضی جاها هم نمادها را در فرمول قرار می‌دهند.

۵/ حتما واحدهای اندازه‌گیری را در نظر بگیرید تا مطمئن شوید جواب شما، همان خواسته‌ی مسئله است. این بررسی‌ها به درک شما از درستی مسئله و قدرت تشخیص اشتباهات کمک می‌کند. داشتن این درک و بینش، شما را در حل مسائل بعدی و امتحانات‌تان یاری می‌دهد.

یادگیری فرمول‌های فیزیک را برای شب قبل امتحان نگذارید، فردا چیزی در چنته نخواهید داشت. و اگر تمام فرمول‌ها را روی کاغذ با فونتی بزرگ بنویسید و روی دیوار اتاق خود نصب کنید به راحتی حفظ خواهید شد

روش مطالعه شیمی کنکور

درس شیمی در کنکور سراسری یکی از مهم‌ترین دروس رشته ریاضی و تجربی محسوب می‌شود.

نکته‌ای که در همین ابتدا می‌خواهیم به آن بپردازیم بودجه بندی درس شیمی کنکور ۱۴۰۱ است. آگاهی از بودجه بندی می تواند به کیفیت مطالعه شما کمک کند.

درس شیمی برای مطالعه به سه بخش تقسیم می‌شود: حفظیات / مفاهیم ( شامل متن کتاب شکل ها جدول‌ها ) و محاسبات(مسائل).

حفظیات کنکور چند درصد سوالات را به خود اختصاص می دهد؟

می‌توان گفت ۵۰ درصد سوالات کنکور از حفظیات شیمی می‌باشد و ۵۰ درصد دیگر سوالات مسائل شیمی هستند.

از کجا شروع کنم بخونم؟

دانش آموزان کنکوری بدانید و آگاه باشید که مهم‌ترین منبع مطالعاتی شما کتاب درسی است. در نتیجه ابتدا مطالعه کامل و دقیق کتاب درسی و به خاطر سپردن شکل های کتاب گام اول در خواندن درس شیمی می‌باشد.

سپس پیدا کردن یک منبع کمک درسی خوب که بعد از کتاب درسی پاسخگوی نیاز های شما باشد.

بعد از مطالعه کتاب، مباحث خوانده شده وارد حافظه کوتاه مدت شما می شود، شما در حین مطالعه مباحث را کاملا یاد می گیرید، اما ممکن است با گذشت زمان آنها را فراموش کنید. برای اینکه مباحث مطالعه شده ملکه ذهن شما شوند، نیاز دارید که با یک برنامه اصولی و دقیق مطالب را مرور و مسائل را دوباره تمرین کنید. برای آشنایی با سبک سوالات و درک مفهوم مباحث سراغ حل تست بروید. شما با حل تست و خواندن پاسخنامه می‌توانید مطالب را مرور کنید، نکات ریز و درشتی که با خواندن پاسخنامه متوجه آنها می‌شوید می‌توانند بسیار مفید باشند؛ در نتیجه حتما آنها را یادداشت کنید، زیرا در دوران جمع بندی بهترین و اصلی‌ترین منبع مطالعه برای شما خلاصه نویسی‌های شماست.

با مسائل سخت و پیچیده شیمی چیکار کنیم؟

بخش مسائل که تبدیل به کابوس برخی دانش آموزان شده است و می توان گفت که پیچیدگی‌های کمتری نسبت به بخش حفظی و مفهومی دارد.

شما نباید به دنبال فرمول‌های فضایی برای حل مسائل باشید؛ تجربیات نشان داده است که همه مسائل با فرمول‌های عجیب و غریب قابل حل نیست ، برای حل آنها نیاز به ریاضیات قوی دارید و باید تعداد زیادی در این باب سوال و مسئله حل کنید  به طوری که سبک سوال های مختلف را حفظ باشید.

چگونه تست شیمی بزنم؟

همانطور که در بالا توضیح دادم هیچوقت بدون مطالعه‌ی قبلی سراغ حل تست نروید، اما اگر گام اول را انجام داده‌اید و همچنین درسنامه‌های کتب درسی را مطالعه کرده‌اید، حالا می‌توانید تست‌های آموزشی را بزنید و با خواندن پاسخنامه و یادداشت کردن نکات و فرمول‌های مسائل درصد یادگیری خود را افزایش دهید. تست های ترکیبی مهم‌ترین بخش گام تست زنی هستند که این تیپ تست‌ها باید چند بار زده شوند.

در نهایت می توانید به سراغ تست های سراسری بروید!

چرا نباید تنها مسائل/حفظیات خواند؟

برخی از دانش آموزان که به آنها افراطی‌ها گفته می‌شود، تمام تمرکز خود را بر روی مسائل گذاشته و کل کتاب درسی و مفاهیم آن را از یاد می‌برند. طی سالهای اخیر متوجه شدیم که نمی توان مسائل و مفاهیم را از هم جدا کرد، به طوری که هر کدام لازمه‌ی دیگری است و کاملا تلفیقی هستند. با تجربیات بدست آمده از کنکور سالهای اخیر و همچنین کنکور ۱۴۰۰ می‌توان متوجه شد که طراحان سوال علاقه زیادی به سوالات ترکیبی دارند. پس می‌توان فهمید که هیچوقت نباید این ریسک بزرگ را کرد و فقط روی کتاب یا فقط روی مسائل تمرکز کرد.

همه ما مثل سحر خیز باش تا کامروا باشی را شنیده ایم . سحر خیزی نقش مهمی در مسئولیت پذیری وانجام درست وظایف دارد ، بنابراین میتوان با یک تیر دو نشان زد . اما نکته جالب توجه این است که سحر داریم تا سحر! بله درست شنیده اید سحر داریم تا سحر دانشمندان بر این باورند که هرکس ساعات خواب مخصوص به خودش را دارد . برای نمونه یک نفر مثل تیم کوک، مدیر عامل شرکت اپل ساعت ۴:۳۰ از خواب بر می خیزد و به کارهای خود می رسد یا شخص دیگیری مثل بیل گیتس با بیدار شدن در ساعت هفت صبح انرژی میگیرد ، شاید بپرسید چگونه ساعت خواب خود را بیابید؟ ساد است، باید ببنید معمولا چقدر میخوابید و بعد از آن سرحال هستید یا نه؟ توجه کنید که ساعت خواب خودر ار با دیگران مقایسه نکنید و البته فراموش نکنید، که شما باید صبح زود بیدار شوید. برای مثال کسی که با هشت ساعت خواب انرژی میگیرد و میخواهد پنج صبح بیدار شود، باید ساعت ده شب بخوابد. همانطور که گفتیم سحر خیزی نقش مهمی در مسئولیت پذیری دارد در ادامه چند راهکار راده داده میشود که با رعایت آن شما فردی سحر خیز خواهید شد.

*آب بنوشید*

دولیوان آب را در کنار خود قرار دهید یکی را در طول شب و دیگری را در هنگام بیدار شدن بنوشید. این کار باعث هوشیار شدن شما می گردد و آسان تر بیدار میشوید.

  *لوازم الکترونیکی را کنار بگذارید*

موبایل وسیله ای است که اغلب ما روزانه با آن سر و کار داریم . نور صفحه آن باعث ترشح کورتیزول میشود که کیفیت هواب را کاهش میدهد و استرس کاذب را ایجاد میکند. پس حداقل یک ساعت قبل خواب لوازم الکترونیکی مانند گوشی را کنار بگذارید.

*سیب بخورید*

در کنار خود سیب بگذارید تا وقتی که بیدار شدید بخورید . سیب ۱۳ گرم شکر طبیعی یا همان گلوکز دارد که مانند کافئین باعث سر حالی شما میشود و بسیار سالم تر از کافئین است!

*با چرخه خواب هماهنگ شوید*

موقع خواب ما با چندین چرخه که شامل خواب سنگین  سبک است را تجربه می کنیم. اگر بتوانیم بر اساس چرخه در هنگام خواب سبک از خواب بیدار شویم سرحالی و نشاط بیشتری خواهیم داشت . سوال اینجاست که چگونه چرخه خواب خود را تنظیم کنیم ؟ استفاده از برنامه موجود مانند ( اسلیپ تایم ) و نصب آن بر روی موبایل خود به شما در پیدا کردن چرخه خواب کمک می کند.

*ورزش صبحگاهی*

قبل از بیداری دمای بدن به حداقل می رسد و داشتن نرمش یا پیاد روی سریع قبل از صبحانه باعث می شود در طول روز شاداب باشید . انجام مداوم این کار در طی مدت کوتاهی تاثیرات شگفت انگیزی بر سحر خیزی می گذارد.

حال که با رعایت این نکات میتوان فردی سحر خیز شد در قدم بعدی باید به سراغ مسئولیت پذیری برویم. مسئولیت پذیری از ویژگی های مهم شخصیتی است که در موفقیت ما بسار تاثیرگذار است. حتما با کسانی مواجه شده اید که با دقت و نطم تمام وطایف خود را انجام می دهند و نیازی به تذکر ندارند، و کسانی که کار های خود را به فردا می اندازند و به درستی به اتمام نمی رسانند. دسته اول را افراد مسئولیت پذیر می نامیم. شاید از خود بپرسید چگونه می توان مسئولیت پذیر شد؟ ساد است فقط باید کار هایی که ای افراد انجام می دهند را انجام دهید.

*کاغذ و قلم بیاورید!*

یک کاغذ . قلم بردارید و از بنویسید از چه چیز هایی در زندگی خود در جنبه های مختلف ناراضی هستید .

حالا در کنار هرکدام از موارد بنویسید که در جهت اصلاح آن چه کاری را می توانید انجام دهید ؟ برای مثال:

در درس زیست ضعیف هستم تمام تلاش خودم را می کنم که ساعت بیشتری را به خواندن و تست زدن در این درس اختصاص دهم و…

اینگونه میتوانید مسئولیت کارهایی که در آن ضعف دارید را بپذیرید و به دنبال تقویت خود در آن زمینه بپردازید.

*نه بگویید!*

بیشتر مواقع دلیل بی مسئولیتی بعضی از افراد این است که کار هایی را قبول میکنند، که توانایی انجام آن را ندارند. پس اگر نمیتوانید کاری را به درستی انجام دهید آن را نپذیرید

*برنامه ریزی کنید*

برنامه نداشتن یکی از دلایلی است که بی مسئولیتی را افزایش می دهد . بهتر است که وظایف خود را یاد داشت کنید تا بتوانید به خوبی برای کار های روزانه خود برنامه ریزی کنید و به درستی تمام کار هایی که به شما سپرده شده را به اتمام برسانید.

*بهانه آوردن ممنوع!*!

سعی کنید زمانی که اشتباه می کنید یا انجام کاری را فراموش میکنید مسئولیت آن را بر عهده بگیرید . بهانه آوردن باعث می شود که شما بخواهید از به دوش کشیدن  مسئولیت کار های خود فرار کنید. بنابر این هر نتیجه ای که می گیرید حاصل عمل شما است و این مسئله را همیشه به خاطر داشته باشید.

سحر حیزی و مسئولیت پذیری دو قدم مهم در رسیدن به  موفقیت هستند که با تقویت این  دو ویژگی می توانید به استاندارد های بالاتری برسید و روز به روز به قله های موفقیت نزدیک تر شد.